Σακχαρώδης διαβήτης το παρόν και το μέλλον

Σακχαρώδης διαβήτης το παρόν και το μέλλον

Νέες περιπτώσεις Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) εμφανίζονται σε άτομα ηλικίας άνω των 20, με 465.000 περιπτώσεις σε άτομα ηλικίας από 20 έως 44, 1.052.000 σε άτομα ηλικίας 45 έως 64 και 390.000  σε ηλικίες άνω των 65.

Σήμερα 382.000.000 άνθρωποι έχουν ΣΔ και υπολογίζεται ότι το 2035 ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε 552.000.000 άτομα, δικαίως λοιπόν χαρακτηρίζεται ως η μάστιγα της σημερινής και επόμενης γενεάς. Στην Ευρώπη υπολογίζεται 56.000.000 άτομαμε ΣΔ παραμένουν αδιάγνωστοι.

Στην Ελλάδα, το 2015 υπάρχει “κραυγαλέα απουσία” έρευνας για την πρόληψη και αναχαίτιση της επιδημίας του ΣΔ και αυτό αποτελεί μια ταπείνωση της δημόσιας υγείας της χώρας μας. Αλλά και η κατάσταση στη θεραπεία του ΣΔ δεν είναι καλύτερη. Το 52% των διαβητικών στην Ελλάδα είναι αρρύθμιστοι και δυστυχώς η ιατρική μπορεί να κερδίζει τη μάχη απέναντι στη γλυκόζη (με νέες θεραπείες και καινούργιες φαρμακευτικές ουσίες) αλλά χάνει τον πόλεμο ενάντια στο διαβήτη.

Αλλά αλήθεια τι φταίει; Οι ευθύνες είναι πολλές αλλά είναι αναμφισβήτητο ότι μια από τις αιτίες είναι ο φόβος των ασθενών αλλά και των γιατρών που φοβούνται να εντατικοποιήσουν την θεραπεία λόγω του κινδύνου των υπογλυκαιμιών. Δύο νέες λοιπόν κατηγορίες φαρμάκων, τα GLP1 ανάλογα και οι αναστολείς SGLT2 υπόσχονται καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση με παράλληλη βελτίωση του μεταβολικού profile του ασθενούς (απώλεια βάρους, πτώση ουρικού οξέος, πτώση αρτηριακής πίεσης και κυρίως πολύ μικρότερο ποσοστό υπογλυκαιμιών).

Τα GLP1 ανάλογα (εξενατίδη, λιραγλουτίδη, λιξισενατίδη) και προσεχώς νέα μόρια βασίζονται στο φαινόμενο των ινκρετινών που είναι ουσίες που παράγονται από το λεπτό έντερο κατά τη λήψη τροφής και έχουν πλειοτρόπο δράση γιατί πρώτον αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας μειώνοντας παράλληλα την έκκριση γλυκαγόνης (μιας ουσίας που αυξάνει τη γλυκόζη στο αίμα) και δεύτερον ευνοούν τον πολλαπλασιασμό των β-κυττάρων του παγκρέατος (κύτταρα υπεύθυνα για την παραγωγική ινσουλίνη, ενώ παράλληλα μειώνουν την απόπτωση των β-κυττάρων (απόπτωση είναι ο φυσιολογικός βιολογικός θάνατος των κυττάρων).

Με απλά λόγια προάγουν με εντελώς φυσικό τρόπο την έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας χωρίς να του εξαντλούν τις αποθήκες του, δηλαδή τη φυσιολογική παραγωγή ινσουλίνης. Παράλληλα, α) επιδρούν σε υποδοχείς του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκεφάλου) μειώνοντας το αίσθημα της πείνας και β) καθυστερούν την γαστρική κένωση με συνέπεια ο διαβητικός να αισθάνεται πρόωρο κορεσμό. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η σημαντική απώλεια βάρους.

Να σημειώσουμε εδώ ότι η παχυσαρκία αποτελεί σήμερα μείζων παγκόσμιο πρόβλημα με ιδιαίτερη επίπτωση στις δυτικές κοινωνίες. Ένα άτομο παχύσαρκο έχει αυξημένη πιθανότητα να παρουσιάσει διαβήτη. Ο κίνδυνος αυτός πολλαπλασιάζεται σε περίπτωση BMI >30 (δείχτης μάζας σώματος) περίπου 8 φορές για τους άνδρες και 10 φορές για τις γυναίκες.

 Η δεύτερη κατηγορία φαρμάκων είναι οι αναστολείς SGLT2 (συμμεταφορέας νατρίου – γλυκόζης) μια νέα θεραπευτική προσέγγιση στο ΣΔ τύπου 2 και πιθανών καινοτόμος θεραπεία και για το ΣΔ τύπου 1 (αναμένονται αποτελέσματα μελετών). Το διουρητικό των διαβητικών όπως ονομάστηκε, με κύριο εκπρόσωπο τη δαπαγλιφλοζίνη και προσεχώς αναμένονται οι καναγλιφλοξίνη (κυκλοφορεί ήδη στις ΗΠΑ) κσι η εμπαγλιφλοξίνη.

Τα φάρμακα αυτά αυξάνουν την απέκκριση της γλυκόζης από τους νεφρούς προκαλώντας δοσοεξαρτώμενη γλυκοζουρία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντική μείωση των επιπέδων της HbA1C (γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης) καθώς και μείωση σωματικού βάρους. Υπολογίζεται ότι προκαλούν απώλεια 200 kcal/ημέρα, με σύνολο απώλεια βάρους 3,5-4,5 kgr, πτώση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης λόγω απωλειών υγρών και ηλεκτρολυτών.

Επίσης, νέες ινσουλίνες με μεγαλύτερο χρόνο δράσης και πιο ομαλή γλυκαιμική διακύμανση όπως η degludec (ήδη κυκλοφορεί στη χώρα μας) και η glargine 300 (προβλέπεται να κυκλοφορήσει το 2016), συνδυαζόμενες με λεπτές βελόνες χορήγησης και ευκολόχρηστες πένες, υπόσχονται καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση και άνετη χορήγηση.

Νέες θεραπείες – νέες προκλήσεις, πιο σύγχρονα μέσα, ιατροί διαβητολόγοι με μεγαλύτερη εξειδίκευση είναι πλέον ευκαιρία ο όρος διαβητικός να παύσει να είναι ένα στίγμα και το μέλλον να χαρίσει στους διαβητικούς λιγότερες υπογλυκαιμίες, καλύτερο μεταβολικό profile και άριστη γλυκαιμική ρύθμιση.